ការប្រឡូកក្នុងវិស័យនិពន្ធ គឺអាស្រ័យលើចំណេះដឹង គំនិត ការស្រឡាញ់ និងការស្រមើស្រមៃ ។ អ្នកខ្លះយល់ថា ឱ្យតែនឹកឃើញអ្វី ឬមើលឃើញអ្វី សុទ្ធតែសរសេរចេញមកបានទាំងអស់ ។ ប៉ុន្តែធាតុពិតពុំដូច្នោះឡើយ ព្រោះការសរសេរឱ្យតែបានៗ និងការនិពន្ធ គឺជារឿងដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ។
មុននឹងក្លាយខ្លួនជាអ្នកនិពន្ធ ដំបូងបង្អស់ត្រូវសួរខ្លួនឯងឱ្យច្បាស់សិនថា ចង់ក្លាយជាអ្នកនិពន្ធប្រភេទណា? ហើយចង់និពន្ធអ្វី? និពន្ធរឿងបែបកម្សាន្ត ប្រលោមលោក រឿងខ្លី កំណាព្យ អត្ថបទស្រាវជ្រាវ ឬសរសេរអត្ថបទព័ត៌មាន? ដូច្នេះការស្គាល់ខ្លួនឯងច្បាស់ គឺជារឿងសំខាន់និងជារឿងដំបូងបំផុតដែលត្រូវគិត ដើម្បីឱ្យការសរសេររបស់យើងមានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅ មានទឹកដម ផ្តល់តម្លៃអប់រំដល់អ្នកអាន និងក្លាយជាអត្ថបទស្រាវជ្រាវដល់អ្នកសិក្សាជំនាន់ក្រោយ ។
តាមរយៈបទពិសោធក្នុងវិស័យតែងនិពន្ធរឿងខ្លី និងកំណាព្យជាច្រើនឆ្នាំ លោក អឿ ស៊ីណា បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដើម្បីសរសេរកំណាព្យឱ្យបានល្អ ហើយឆ្ងាញ់ក្នុងការសរសេរផងនោះ គឺត្រូវគោរពតាមគោលការណ៍បីចំណុច ទី១ ចេះពាក្យឱ្យបានច្រើន ពោលគឺត្រូវអានស្នាដៃផ្សេងៗមិនថា កំណាព្យ ឬពាក្យរាយឡើយ ។ កាលណាចេះពាក្យច្រើន យើងមានទេពកោសល្យក្នុងការប្រើពាក្យពេចន៍ទាំងនោះឱ្យពីរោះរណ្តំគ្នា ។ ទី២ ចំណេះដឹងទូលំទូលាយ ជុំវិញបរិបទសង្គម ស្វែងយល់ឱ្យបានច្រើន នោះនឹងមានគោលគំនិតច្រើនក្នុងការសរសេរ ។ ចំណែកទី៣ ចេះបទមូលដ្ឋានគ្រឹះ ទាំង១៣បទ ដូចជាបទភុជង្គលីលា ព្រហ្មគតិ បទពាក្យប្រាំពីរ និងពាក្យប្រាំបួនជាដើម ។ ជាពិសេស ត្រូវស្គាល់ធាតុសំខាន់ៗ នៅក្នុងកំណាព្យ ដូចជា ព្យាង្គ៖ សំឡេងមួយម៉ាត់ៗនៅក្នុងកំណាព្យ ។ ឃ្លា៖ ព្យាង្គច្រើនរួមគ្នាបានជាឃ្លា និងល្បះ ឬល្បះខណ្ឌ៖ ឃ្លាច្រើនរួមគ្នាមកដោយមានខណ្ឌ» ។
លោក អឿ ស៊ីណា មានស្រុកកំណើត នៅក្នុងភូមិកោះធំ ឃុំព្រៃគ្រី ស្រុកជលគិរី ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងជាកូនច្បងក្នុងចំណោមបងប្អូន៦នាក់ ស្រីម្នាក់ ។ បច្ចុប្បន្ន ស៊ីណា ជាអ្នកនិពន្ធជាន់ខ្ពស់កម្រិត១ នៅគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពនៃសាកលវិទ្យាល័យ ម៉េងលី ជេ. គួច ។
ក្រោយប្រឡងជាប់សញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ នៅឆ្នាំ២០១១ កូនអ្នកកំពង់ឆ្នាំងរូបនេះ ក៏សម្រេចចិត្តបន្ដការសិក្សាថ្នាក់ឧត្ដមសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ លើជំនាញអក្សរសាស្រ្ដខ្មែរ ក្រោមជំនួយអាហារូបករណ៍ ឧបត្ថម្ភដោយធនាគារពិភពលោក តាមរយៈរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ក្រោយមក ស៊ីណា បានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រអក្សរសាស្រ្ដខ្មែរពីមហាវិទ្យាល័យសង្គមសាស្រ្ដ-មនុស្សសាស្រ្ដ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញនៅឆ្នាំ២០១៥ ។ លុះ ឆ្នាំ២០១៨ លោកក៏បន្ដការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ជំនាញអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរនៅសាកលវិទ្យាល័យដដែល ដោយទទួលបានជំនួយអាហារូបករណ៍ពី ឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី ។
បើងាកក្រឡេកមើល អំឡុងពេលបំពេញការងារ ក្នុងគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ភ នៃសាកលវិទ្យាល័យ ម៉េងលី ជេ. គួច លោក អឿ ស៊ីណា បានប្រមូលចងក្រងស្នាដៃរបស់អ្នកនិពន្ធ គួច ម៉េងលី ចាន់ឌី បោះពុម្ពជាសៀវភៅ ក្នុងនោះរួមមាន គំនិតរកស៊ី គួច ម៉េងលី និង កម្រងកំណាព្យពីដួងចិត្ត ។ ក្រៅពីនេះ ស៊ីណា បានឆ្លៀតពេលតែងនិពន្ធរឿងខ្លី និងកំណាព្យជាច្រើន ដ្បិតជ្រួតជ្រាបពីទស្សនៈល្អៗជាច្រើនរបស់លោកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី ដែលស្នាដៃទាំងនោះចែកចេញពីជាពីរផ្នែក គឺកម្រងកំណាព្យ និងកម្រងរឿងខ្លី ។
ចំពោះកម្រងកំណាព្យ លោក បាននិពន្ធនិងបោះពុម្ពក្នុងសៀវភៅ «កម្រងកំណាព្យ វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី និងខ្ញុំ» ។ ចំណែករឿងខ្លី លោកបានផ្សាយរួមគ្នាជាមួយអ្នកនិពន្ធដទៃទៀត ក្នុងសៀវភៅ កម្រងរឿងខ្លី «ឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី និមិត្ដរូបខ្ញុំ» ដែលសៀវភៅនេះ លោកមានស្នាដៃរហូតដល់ទៅ ១៧ចំណងជើង ក្នុងចំណោមសហនិពន្ធរួមគ្នាទាំង៦រូប ។
មានសិល្ប៍វិធីតែងនិពន្ធកំណាព្យ និងរឿងខ្លីយ៉ាងប៉ិនប្រសព្វបែបនេះ លោក អឿ ស៊ីណា បានឱ្យដឹងថា ដោយសារខ្លួនបានសិក្សាផ្ទាល់លើជំនាញនេះពីអ្នកនិពន្ធល្បីៗមួយចំនួនដូចជា សាស្ត្រាចារ្យ ជ័យ ចាប សាស្ត្រាចារ្យ គឹម ពេជ្រពីរនន់ និងអ្នកនិពន្ធ ពៅ សុខ ជាដើម ។ ក្រៅពីនេះ លោក តែងព្យាយាមសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអានស្នាដៃអ្នកនិពន្ធជំនាន់មុន ជាច្រើនទៀត ។
អ្នកនិពន្ធវ័យ ៣០ឆ្នាំរូបនេះ ប្រាប់មកកាន់ ឌិ អ៊ីនធ័រខន រ៉ូស្ទ័រថា ខ្លួនមាននិស្ស័យចង់ចេះ ចង់ដឹងក្នុងវិស័យតែងនិពន្ធទាំងកំណាព្យ និងរឿងខ្លីតាំងពីវ័យក្មេងមកម្ល៉េះ ពោលតាំងពីរៀនថ្នាក់វិទ្យាល័យ នៅស្រុកកំណើត ក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ។
បុរសមាឌធំដំបងសម្បុរខ្មៅស្រអែមរូបនេះ បានរៀបរាប់ទាំងទឹកមុខញញឹមតិចៗថា៖ «បើនិយាយពីការស្រឡាញ់កំណាព្យ គឺស្រឡាញ់តាំងពីតូចមកម្ល៉េះ ចេះតែឆ្ងល់ថាហេតុអ្វីគេពូកែសរសេរម៉េស មិនថាខាងសរសេរជាពាក្យរាយ ឬជាពាក្យកាព្យ ខ្ញុំតែងតែស្រមៃថា ហេតុអ្វីគេពូកែសរសេរ ហើយយើងសរសេរបានដូចគេអត់? អ៊ីចឹងទៅ! ពីថ្នាក់វិទ្យាល័យខ្ញុំតែងហាត់សរសេរឱ្យបានច្រើន ហើយកាលណោះខ្ញុំចូលចិត្តសរសេរតែងសេចក្តី លុះមកដល់ថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ គឺរៀនថ្នាក់អក្សរសាស្ត្រទៀត រៀនកាន់តែច្រើនកាន់តែយល់បានច្រើនពីវិស័យអក្សរសាស្ត្រ ទើបធ្វើឱ្យបែកគំនិតចង់បញ្ចេញស្នាដៃដោយការសរសេរដោយខ្លួនឯង»។ ចង់សរសេរខ្លួនឯង ស៊ីណា បន្ថែមថា «ខ្ញុំបានចាប់ផ្តើមសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្តិចម្តងៗ ដើម្បីដឹងថា គេសរសេរបែបណា មានទំនោរទៅណា មើលការសរសេររបស់អ្នកនិពន្ធរៀមច្បង។ ដឹងស្រាប់ហើយថា វិស័យអក្សរសាស្ត្រ អក្សរសិល្ប៍ ត្រូវអានសៀវភៅរឿងឱ្យបានច្រើន កាលណាអានច្រើន យើងបានពាក្យពេចន៍ គេច្រើនយកមកគិតពិចារណា ដើម្បីពង្រឹងការសរសេរ»។
ពីបន្ថែមនេះ លោក បានអះអាងថា កំណាព្យជា អត្ថបទអក្សរសិល្ប៍មួយ ដែលសរសេរឡើងស្របទៅតាមក្បួនខ្នាត រួមមានពាក្យចួន ផ្តួនរណ្តំ ពីរោះណែងណង ហើយអាចទាក់ទាញអារម្មណ៍អ្នកអានឱ្យរំភើប និងសប្បាយរីករាយ ការកម្សាន្ត ទុក្ខសោក គំនិតអប់រំ ទៅតាមអ្វីដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងស្នាដៃរបស់អ្នកនិពន្ធនីមួយៗ ។ ក្រៅពីផ្តល់នូវចំណេះដឹងដល់អ្នកអាន កំណាព្យបានផ្តល់នូវតថភាពសង្គម ក៏ដូចជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងការកម្សាន្ត ព្រោះកំណាព្យក៏ជាអក្សរសិល្ប៍មួយដែរ ។
អង្គុយគងប្រទាក់ខ្លា ក្នុងបន្ទប់ដែលមានបំពាក់ទៅដោយម៉ាស៊ីនត្រជាក់ទំនើបៗ អមដោយអំពូលភ្លើងចិញ្ចែងចិញ្ចាចផងនោះ លោក អឿ ស៊ីណា បានរៀបរាប់ក្នុងន័យលើកស្ទួយស្នាដៃតែងនិពន្ធរបស់កវីខ្មែរថា៖«ប្រសិនបើមានចិត្តស្រឡាញ់ និងចង់ប្រឡូកក្នុងវិស័យតែងនិពន្ធ ខ្ញុំលើកទឹកចិត្តឱ្យអានឱ្យបានច្រើន រៀនពីអ្នកនិពន្ធឱ្យបានច្រើន មិនថា អានកំណាព្យ ឬពាក្យរាយនោះទេ ព្រោះអានច្រើន យើងមានទទួលបានផ្នត់គំនិតរបស់អ្នកនិពន្ធនីមួយៗ ។ ឧទាហរណ៍ថា យើងអានស្នាដៃអ្នកនិពន្ធ១០នាក់ យើងទទួលបានផ្នត់គំនិតអ្នកនិពន្ធទាំង១០នាក់នោះ ហើយនឹងធ្វើឱ្យមានចំណេះដឹងទូលំទូលាយ ចេះពាក្យច្រើននឹងងាយស្រួលដល់ការសរសេរមិនទ័លគំនិត សរសេរបានក្បោះក្បាយពោរពេញដោយទឹកដម» ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក ក៏លើកទឹកចិត្តឱ្យស្តាប់ឱ្យបានច្រើន ការស្តាប់ក៏ជាកត្តាជំរុញ ដល់ចំណីគំនិតក្នុងការតែងនិពន្ធកំណាព្យបានល្អផងដែរ ។ លោក អឿ ស៊ីណា តែងមានទម្លាប់និពន្ធរឿងខ្លី ឬកំណាព្យនៅពេលយប់ជ្រៅ ដល់ពាក់កណ្តាលអាធ្រាត្រក៏មាន។ ជួនពេលខ្លះលោក និពន្ធរឿងខ្លីតាមសាច់រឿង ទៅតាមការយល់សប្តិ ឬឧយ្យោជន៍ភ្លាមៗ ដោយបញ្ចេញបញ្ចូល ពាក្យពេចន៍ខ្លឹមសារសាច់រឿងយ៉ាងប៉ិនប្រសព្វ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកអានរំជួលចិត្ត កម្សត់ និងសប្បាយរីករាយទៅតាមទឹកដៃនិពន្ធរបស់លោក ។
លោកថ្លែងថា៖«មិនដឹងថាខ្ញុំនិងគេខុសគ្នាត្រង់ចំណុចណានោះទេ ក៏ប៉ុន្តែកំណាព្យដែលខ្ញុំតាក់តែងឡើង ភាគច្រើននៅពេលយប់ជ្រៅ ពេលខ្លះគេងយល់សប្តិឃើញអ្វីមួយក្រោកឡើងខ្ញុំទាញទូរសព្ទ សម្តៅរកកម្មវិធី Noted ហើយចាប់ផ្តើមសរសេររ៉ាយរ៉ាប់សារសព្ទនូវរឿងរ៉ាវដែលបានកើតឡើងក្នុងយល់សប្តិនោះឱ្យក្លាយជារឿងខ្លី ឬបទកំណាព្យភ្លាមៗតែម្តង» ។
រហូតមកទល់ពេលនេះ លោក អឿ ស៊ីណា តែងនិពន្ធកំណាព្យមិនក្រោម៣០០ចំណងជើងនោះទេ ក្នុងនោះសម្បូរទៅដោយបទពាក្យប្រាំពីរ បទពាក្យប្រាំបី បទពាក្យប្រាំបួន និងកាកគតិ ដែលភាគច្រើនជាកំណាព្យប្រភេទបែបបង្កប់អត្ថន័យអប់រំ ។
សព្វថ្ងៃ អ្នកនិពន្ធកំណាព្យរូបនេះ កំពុងនិពន្ធសៀវភៅកំណាព្យមួយក្បាល ដែលមានចំណងជើងថា «បេះដូងឪពុក» ដែលជាវណ្ណកម្មថ្មីសន្លាងរបស់ លោក ហើយគ្រោងនឹងបោះពុម្ភចេញផ្សាយនាពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ។ តាមរយៈការនិពន្ធសៀវភៅកំណាព្យនេះ លោក អឿ ស៊ីណា ឱ្យដឹងថា ខ្លួននឹងបន្តការអប់រំ និងណែនាំអំពីការ ការស្រឡាញ់អ្នកមានគុណ និងមួយផ្នែកទៀតសម្រាប់ប្អូនៗជំនាន់ក្រោយៗបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ ៕