ស្ថាបនិក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល និងអគ្គនាយកប្រតិបត្តិ នៃក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ. គួច អេឌ្យូខេសិន និងជាអតីតនិស្សិតសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិក រូបនេះលើកឡើងថា សម្រាប់អាហារពេលព្រឹកមានរយៈពេលត្រឹមតែ១០នាទី ហើយអាហារថ្ងៃត្រង់មានរយៈពេល៤៥នាទី គឺដល់ម៉ោងចូលរៀនវិញរហូត។ វាគ្មិនដ៏មានប្រជាប្រិយដដែលរម្លឹកឡើងវិញថា កាលណោះសម្រាប់ការសិក្សាមានច្រើនភាសា ឬប្រើច្រើនតុង ហើយគ្រូក៏មានច្រើន ថ្នាក់ក៏មានច្រើន សៀវភៅក៏មានច្រើន ដូច្នេះ ពេលខ្លះមានអារម្មណ៍នឿយហត់ខ្លាំងដែរ ព្រោះយកសៀវភៅមកម្ដងៗមានចំនួនច្រើន ហើយវាធ្ងន់។
អតីតនិស្សិតសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិកដដែលអះអាងថា ទោះសិក្សាមានរយៈពេលយូរពិតមែន ប៉ុន្តែធ្វើឱ្យសិស្សានុសិស្ស ក៏ដូចរូបលោកផ្ទាល់ គឺទទួលបានចំណេះដឹង បទពិសោធ និងជួបនូវរឿងរ៉ាវប្លែកៗច្រើន ហើយរាល់ការជួបប្រទះនូវអ្វីដែលប្លែកៗច្រើននេះ គឺធ្វើឱ្យយើងពុះកញ្ជ្រោលចង់ចេះ ចង់ដឹងឮ និងចង់ចូលរួមនៅក្នុងសហគមន៍។
អ្នកជំនាញវិស័យអប់រំរូបនេះបញ្ជាក់ថា នៅសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់ការសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យ មិនខុសពីសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យស្រុកខ្មែរនោះទេ គ្រាន់តែការសិក្សានៅទីនោះគឺមានសកម្មភាពច្រើនជាង ហើយរៀនច្រើនជាង សប្បាយច្រើនជាង មានឱកាសជួបមិត្តភក្តិច្រើនជាង ហើយសកម្មភាពបន្ទាប់ចេញពីរៀនដែលសាលាដាក់ឱ្យក៏មានច្រើនជាងនៅស្រុកខ្មែរដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រព័ន្ធអប់រំនៅស្រុកគេ គឺធ្វើឱ្យសិស្សមានគំនិតទូលំទូលាយ ធ្វើឱ្យយើងហ៊ាន និងក្លាហាន ទោះវិន័យនៅទីនោះតឹងតែងពិតមែន ប៉ុន្តែធ្វើឱ្យយើងមានសណ្តាប់ធ្នាប់ ធ្វើឱ្យយើងយល់អំពីវប្បធម៌ និងផ្ដល់ឱកាសឱ្យយើងស្គាល់ពូជសាសន៍ជាច្រើនទៀតផងដែរ។ លោកឧកញ៉ាថា នៅក្នុងសាលារៀនភាគច្រើនស្គាល់គ្នា ហើយនៅក្នុងសាលានីមួយៗ គឺយ៉ាងតិចក៏មានបរទេសចម្រុះពី២០ ទៅ៣០ជនជាតិដែរ ដូច្នេះ ធ្វើឱ្យយើងស្គាល់គ្រប់ជាតិសាសន៍ ស្គាល់គ្រប់វប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីរបស់ជាតិសាសន៍នីមួយៗ។ មានន័យថា ការសិក្សានៅទីនោះ គឺហាក់ដូចនៅក្នុងភពថ្មីមួយទៀត ហើយបើយើងប្រៀបធៀបទៅនៅពេលរៀនចប់វិទ្យាល័យនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហាក់ធ្វើឱ្យយើងក្លាយទៅជាមនុស្សផ្សេងដែលមានគំនិតចាស់ទុំអ៊ីចឹងដែរ។
លោកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បន្ថែមថា ការសិក្សានៅស្រុកគេ មុនចូលសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ គឺមានកម្មវិធីសិក្សារៀនត្រៀមជាមុន ដូច្នេះ នៅពេលចប់ថ្នាក់វិទ្យាល័យ ហើយឈានជើងចូលសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ គឺមានភាពងាយស្រួល។ ត្រង់ចំណុចនេះ វាគ្មិនដដែលបន្តថា បើយើងរៀននៅវិទ្យាល័យស្រុកខ្មែរ ឬបណ្ដាប្រទេសផ្សេងក៏ដូច្នេះដែរ នៅពេលទៅបន្តសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ឬប្រទេសអឺរ៉ុប គឺពិបាកបំផុត ព្រោះភាគច្រើនយើងមិនមានកម្មវិធីសិក្សារៀនត្រៀមមុនចូលមហាវិទ្យាល័យឡើយ។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការសិក្សានៅក្រៅប្រទេស ឬសហរដ្ឋអាមេរិកនេះ អ្នកជំនាញវិស័យអប់រំ ដែលមានបទពិសោធដដែលរូបនេះបានចែករំលែកដូច្នេះថា មិនថាសិស្សកម្ពុជា ឬសិស្សានុសិស្សបណ្ដាប្រទេសអាស៊ីនោះទេ បើចង់ទៅរៀននៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា ឬអឺរ៉ុប បើចង់ជោគជ័យត្រូវមានកត្តាមួយចំនួនដូចជា ទី១. បើយើងជាសិស្សលក្ខណៈអន្តរជាតិ គឺសាមញ្ញ ចេះលេងសើចសប្បាយខ្លះ កុំសូវប្រកាន់ច្រើនពេក ចេះសម្របខ្លួន ចេះបទបែនតាមកាលៈទេសៈជាក់ស្តែង។ ក្រៅពីនេះ លោកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បន្ថែមថា ការសិក្សាកុំឱ្យតឹងតែងពេក កុំហ្មត់ចត់ក្នុងលក្ខណៈមួយអស្ចារ្យពេក តែត្រូវធ្វើឱ្យយើងរៀនធ្វើជាវ័យក្មេង អាយុប៉ុន្មានយើងធ្វើប៉ុណ្ណឹង ចឹងយើងកុំឱ្យដើរហួសអាយុ បើយើងដើរហួសអាយុមានន័យថា យើងប្លែកពីគេហើយ។ ដូច្នេះ ការរៀនថ្នាក់វិទ្យាល័យនៅបរទេស ដើម្បីត្រៀមខ្លួនចូលមហាវិទ្យាល័យ ត្រូវចេះសម្របខ្លួនទៅតាមបរិបទនៅជុំវិញខ្លួន និងត្រូវចេះដើរឱ្យចុះចំណោមជាមួយនឹងគេ។
ចំពោះកត្តាទី២ វាគ្មិនដ៏មានប្រជាប្រិយដដែលសង្កត់ធ្ងន់ថា នៅស្រុកខ្មែរ ឬនៅប្រទេសអាស៊ីមួយចំនួន គឺខ្សោយខាងទំនាក់ទំនង ដូច្នេះ បើទៅរៀននៅស្រុកគេដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ ត្រូវតែរៀនបើកចិត្តឱ្យទូលំទូលាយ ក្លាហាន ហ៊ាននិយាយ ហ៊ានសួរ ហ៊ានឆ្លើយ ហ៊ានទាក់ទង ហ៊ានសន្ទនាគ្នា។ ប៉ុន្តែត្រង់ចំណុចនេះ លោកថា សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនមិនសូវហ៊ាននិយាយ ហ៊ានសួរ និងហ៊ានសន្ទនាជាមួយគេនោះទេ តែចូលចិត្តស្ដាប់។ លោកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត ផ្ដល់នូវត្រីវិស័យផងដែរថា ដើម្បីចូលគេចុះ ត្រូវមានភាពឈ្លាសវៃ និងចេះទំនាក់ទំនងគ្នា ចេះរួសរាយរាក់ទាក់ យល់ដឹងពីសង្គម ហើយការទំនាក់ទំនងគ្នានេះ គឺសំខាន់បំផុតមិនត្រូវធ្វើក្លែងក្លាយនោះទេ តែត្រូវធ្វើឡើងដោយភាពស្មោះត្រង់ និយាយស្តីឱ្យជាក់ស្តែងពិតប្រាកដ។
អតីតនិស្សិតមកពីសហរដ្ឋអាមេរិកដដែលបានចែករំលែកបន្តថា ការសិក្សានៅអឺរ៉ុប គឺនិស្សិតស្រុកគេចូលចិត្តសហការ ចែករំលែក ហើយអាចចូលក្នុងចំណោមក្រុមគេបាន។ លោកបន្ថែមថា សហរដ្ឋអាមេរិក ឬអឺរ៉ុប គឺប្រកាន់ និងស្អប់បំផុតដល់មនុស្សណាដែលត្បិតត្បៀត ចង្អៀតចង្អល់ មិនបើកចិត្តទូលំទូលាយ មនុស្សចូលចិត្តមើលងាយគេ ឆាប់មើលស្រាលគេជាដើម។ លោកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បញ្ជាក់ថា សម្រាប់បច្ចុប្បន្ន សិស្សានុសិស្សកម្ពុជា ដើម្បីសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិក ធ្វើឱ្យយើងចេះដឹង និងសិក្សាបានល្អប្រសើរមុនចូលថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យនោះ គួរឆ្លងកាត់បទពិសោធសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យក្រៅប្រទេសជាមុនសិន។
លោកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី សង្កត់ធ្ងន់ថា ចំពោះការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យក្រៅស្រុកនេះ បើសិនអ្នកអាណាព្យាបាលមិនហ៊ានឱ្យកូនផ្លាស់ប្តូរការសិក្សានៅក្រៅប្រទេស នៅពេលចប់វិទ្យាល័យក្នុងស្រុក ហើយចង់បន្តការសិក្សាថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យក្រៅស្រុក គឺពិតជាលំបាកខ្លាំងប្រៀបដូចរំលងភ្នំមួយដូច្នោះដែរ ប៉ុន្តែបើទៅរួចក៏ទៅទាំងរដេបរដុបទាំងវេទនា ព្រោះមិនបានឆ្លងកាត់ផ្លូវដែលគេត្រួសត្រាយដល់ពួកគាត់ឡើយ។ សម្រាប់អ្នកអាណាព្យាបាលនៅស្រុកខ្មែរ លោកឧកញ៉ាបានផ្ដល់ហេតុផលដូច្នេះថា «ឪពុកម្តាយសិស្សានុសិស្សបើមានលទ្ធភាព គួរឱ្យកូនចូលរៀននៅបរទេសតាំងពីថ្នាក់វិទ្យាល័យយ៉ាងហោចក៏បានមួយឆ្នាំដែរ ព្រោះការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យ និងមហាវិទ្យាល័យ នៅក្រៅប្រទេស គឺខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់»។
ស្ថាបនិក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល និងអគ្គនាយកប្រតិបត្តិ នៃក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ. គួច អេឌ្យូខេសិន ដដែលអះអាងថា ការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឬអឺរ៉ុប ឬបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍ គឺធ្វើឱ្យសិស្សានុសិស្សទទួលបានការសិក្សាពេញលេញ ទទួលបានការណែនាំត្រឹមត្រូវ មានអ្នកមើលខុសត្រូវបានល្អ ធ្វើឱ្យពួកគេមាននូវបទពិសោធថ្មីៗ មានសកម្មភាពពេញលក្ខណៈ មានផ្នត់គំនិតច្រើន ព្រមទាំងយល់ដឹងនូវវប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីជាសាកលបានយ៉ាងទូលំទូលាយ។ ក្រៅពីនេះ គឺធ្វើឱ្យយើងនិយាយស្តីបានលឿន គិតរាក់ជ្រៅបានរហ័ស មានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះ មានអត្តចរិតល្អ ចេះវិភាគស៊ីជម្រៅ ដែលធ្វើឱ្យមនុស្សហាក់ក្លាយខ្លួនទៅជាជនជាតិអាមេរិកាំងម្នាក់ដែលងាយក្នុងការចុះសម្រុងជាមួយគេ ហើយការសិក្សាក៏បានរលូន និងជោគជ័យដែរ។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការសិក្សានៅក្រៅប្រទេសនេះ ជាទូទៅឪពុកម្តាយតែងបារម្ភកូនៗនៅពេលពួកគេរស់នៅឆ្ងាយពីខ្លួន ហើយភាគច្រើនតែងគិតថា កូនៗនៅតែជាក្មេង ទោះពេញវ័យយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ជាពិសេស បើសិនកូនរៀនពូកែ ហើយជាប់អាហារូបករណ៍ទៅសិក្សានៅក្រៅប្រទេសវិញនោះ គឺជាមោទនភាពរបស់ឪពុកម្ដាយបំផុត តែស្របទៅនឹងមោទនភាពនេះ អ្នកអាណាព្យាបាលនៅតែបារម្ភ ខ្វល់ខ្វាយពីការសិក្សា និងសុខទុក្ខរបស់ពួកគេជានិច្ច។ ប៉ុន្តែការព្រួយបារម្ភនេះ បើទៅជាមួយស្ថាប័នដែលមានការទទួលស្គាល់ និងមានស្ដង់ដាខ្ពស់ នោះឪពុកម្ដាយមិនសូវខ្វាយខ្វល់ និងគិតគូរច្រើនពេកនោះទេ តែបើជ្រើសស្ថាប័នខុសគ្មានការទទួលស្គាល់លក្ខណៈអន្តរជាតិ នោះការសិក្សានៅក្រៅប្រទេសកាន់តែប្រឈមទៅនឹងហានិភ័យខ្ពស់ ហើយអាចនឹងខូចអនាគតរបស់កូនៗផងក៏មានដែរ។
សម្រាប់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មានកម្មវិធីផ្លាស់ប្ដូរការសិក្សានៅក្រៅប្រទេស ដែលមានឈ្មោះថា ICES Cambodia ជាកម្មវិធីមួយក្នុងការបញ្ជូនសិស្សានុសិស្សថ្នាក់វិទ្យាល័យ ទៅបន្តការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យនៅលើបណ្ដាលប្រទេសក្នុងសហគមន៍អឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍជាច្រើនទៀត។ កម្មវិធីផ្លាស់ប្ដូរការសិក្សាតាមរយៈ ICES Cambodia មានការធានាសុវត្ថិភាពខ្ពស់ និងមានការទទួលស្គាល់ពីថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលមានស្ដង់ដារខ្ពស់ប្រកបដោយគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាព។
គួររម្លឹកជូនថា លោកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត បានបញ្ចប់ការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ University of California at Berkeley សហរដ្ឋអាមេរិក ផ្នែក Pre-Med Studies នៅឆ្នាំ១៩៩១ និងបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យ Spartan Health Sciences នៃរដ្ឋ New Mexico សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ ដោយទទួលបានសញ្ញាបត្រវេជ្ជបណ្ឌិតវេជ្ជសាស្ត្រ ជំនាញវេជ្ជសាស្រ្តទូទៅ។ ជាមួយគ្នានេះផងដែរ ក្នុងឆ្នាំ២០០៧ លោកឧកញ៉ា ទទួលបានសញ្ញាបត្រអនុបណ្ឌិត ផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ ពីសាកលវិទ្យាល័យ Massachusetts ទីក្រុង Amherst សហរដ្ឋអាមេរិក៕